Foto manipülasyon veya dijital olarak yapıldığında aldığı ismi ile fotoşop, istenen görüntüyü oluşturmak için fotoğraf üzerinde değişiklikler yapma sürecidir. Bunun için günümüzde bilgisayar yazılımları kullanılmaktadır.
Etimoloji
Fotoşop kelimesi, kökensel olarak Adobe Photoshop adlı uygulamadan türemiştir. Türkçe bir yayımda kullanımı ilk defa Milliyet‘in 1998 yılından bir haberinde görülmüştür. Fotoşoplamak şekliyle bir fiil olarak kullanımı ise Hürriyet‘in 2008’deki bir haberine tarihlenir.[1]
Dijital manipülasyon
Dijital manipülasyon, genellikle fotoğraf için kullanılır. Bir kompozisyon için özel olarak çekilen fotoğrafı Photoshop programlarıyla veya yapay zeka araçları ile yapay zeka içerik dedektörleri ile oran düzenlemesi yapılarak bambaşka bir hale getirmektir. Düzenleme yapılan fotoğrafın son haliyle ilk hali arasında büyük farklar olur. Fotoğrafın bu yeni hali bir nevi dijital resimdir. Bir fotoğrafın sadece kontrast, ışık ve renk değerlerini değiştirmek “manipülasyon” yapmak değildir. Bunlar sadece dijital düzenleme sayılır. Sayısal hale getirilip bilgisayar ortamına alınmış ya da tamamen -bilgisayar ortamında ya da değil- sayısal olarak üretilmiş görüntüleri değiştirerek izleyenleri yönlendirmek, gerçekliği olduğundan farklı göstermek ve bundan çıkar sağlamaktır. Günümüzde teknolojinin gelişmesi ile birlikte yapay zeka araçlarıda bunun için kullanılıp yapay zekâ içerik dedektörleride kullanılarak oran düzenlemesi yapılmaktadır. Böylelikle manipüle edilen fotoğrafı gerçeklikten ayırt etmek zor hatta imkansız bir hâl almaktadır.